مصحف حضرت فاطمه و علم آن حضرت
پیشوایان معصوم ما داراى علومى بودند، که از قدرت سایر افراد خارج است و از جمله منابعى که در دست آنان بود و از آنها در این زمینه استفاده مىکردند عبارت بود از:
1- جامعه 2- جفر 3- مصحف فاطمه.
جامعه چیست؟
آنچه از روایات اهلبیت علیهمالسلام استفاده مىشود؛ جامعه کتابى است بسیار مفصل که جبرئیل امین آن را بر قلب مبارک رسول خدا نازل نموده و سپس آن حضرت همهى آنها را بر امیرالمؤمنین املا فرموده و على علیهالسلام نیز آن را نوشته، که تمام وقایع جهان از اول تا آخر و احکام مورد نیاز جامعه در برمىگیرد. این کتاب به قدرى بزرگ و جامع است که طول آن هفتاد ذراع و به عرض چرمهاى معمولى مىباشد. در این زمینه توجه شما را به یک روایت از امام صادق علیهالسلام جلب مىکنم:
قال الصادق علیهالسلام: ان عندنا الجامعه، و قال ابوبصیر: جعلت فداک و ما الجامعه؟ قال: صحیفه طولها سبعون ذراعإ؛ ّّ بذراع رسولاللَّه صلى اللَّه علیه و آله و املائه و حظ على بیمینه، فیها کل حلال و حرام و کل شى یحتاج الناس الیه حتى الارش فى الخدش و ضرب بیده الى فقال: تاذن لى یا ابا محمد؟! قال: قلت جعلت فداک انما انا لک فاصنع ما شئت، قال: فغمزنى بیده و قال: حتى ارش هذا...
ابوبصیر از شاگردان امام صادق از آن حضرت سؤال کرد: فدایت شوم «جامعه» چیست؟حضرت فرمودند: کتابى است که طول آن هفتاد ذراع به مقدار ذراع مبارک پیامبر، آن را پیامبر خدا املا فرموده و على نیز با دستش نوشته و شامل تمام حلال و حرام و احکام خدا و هر آنچه مردم به آن نیاز دارند مىباشد، حتى دیهى کوچکترین خراش نیز در آن آمده است. ابوبصیر مىگوید: در این هنگام امام علیهالسلام با دستش مرا زد و فرمود: مرا اجازه مىدهى؟ گفتم: من در اختیار شما هستم، آنگاه با دست خود مرا مختصر فشارى داد و اظهار داشت. در «جامعه» حتى دیه این کار نیز آمده است. (اصول کافى، ج 1، ص 239، ح 1- بصائر الدرجات، ص 152، ح 3- بحارالانوار، ج 26، ص 38 ح 70. )
جفر چیست؟
در روایات آمده است که «جفر» ظرفى است از پوست به وسعت پوست گاو که پر از علم خاص است و آن در پیش ائمهى اطهار علیهمالسلام مىباشد و شامل دو بخش است:جفر سفید و جفر سرخ.
جفر سفید شامل آن بخش ودایع خاص امامت است که از تورات، انجیل، زبور، صحف ابراهیم و سایر علوم انبیا و اولیا تشکیل گردیده است.
و اما جفر سرخ شامل سلاحهاى مخصوص پیامبر مىباشد که با آنها در راه خدا جهاد نموده و از اسلام و مسلمین دفاع فرموده است. از قبیل: شمشیر، زره و غیر آنها... (براى اطلاع بیشتر مىتوانید به کتابهاى: اصول کافى جلد اول از صفحه 238 تا 242 - بحارالانوار جلد 26 از صفحه 18 تا 66 - بصائر الدرجات از صفحهى 142 تا 161 و سایر کتابهاى معتبر مراجعه فرمایید.)
مصحف به نقل جابر
جابر بن عبداللَّه انصارى از جملهى نزدیکترین افراد از صحابه پیامبر به اهلبیت، مخصوصا به حضرت فاطمه علیهمالسلام مىباشد. او سلام پیامبر خدا را به حضرت امام باقر علیهالسلام رسانید و در کنار آن امام بزرگ قرار گرفت.
حضرت امام صادق علیهالسلام مىفرمایند: روزى پدرم به جابر گفت: من سؤال خصوصى دارم و مىخواهم از تو بپرسم، چه زمانى برایتان مقدور است؟!
جابر گفت: هر وقت بخواهید حاضرم کسب فیض نمایم.
امام باقر علیهالسلام با وى محرمانه دیدار کرد و سپس پرسید: جابر! بگو ببینم لوحى را که در دست مادرم (فاطمه) دیدهاى چگونه بود؟ و از او در مورد آن لوح چه شنیدى؟
جابر گفت: سوگند به خدا روزى پس از ولادت امام حسین براى عرض تهنیت به حضور آن بانو رسیدم، ناگاه لوح سبزرنگى را در دست او دیدم که مثل زمرد مىدرخشید و در آن نوشتههایى سفید رنگ مانند نور خورشید جلب توجه مىکرد به وى گفتم: پدر و مادرم فدایت باد اى دختر پیامبر! این لوح چیست و در آن چه نوشته است؟ فرمودند: این لوحى است که از جانب خدا و توسط پیامبر صلى اللَّه علیه و آله براى من هدیه شده و در آن نام رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله و شوهرم امیرالمؤمنین علیهالسلام و فرزندانم درج گردیده است. جابر مىگوید: من از روى آن نوشتهها استنساخ کردم، از جمله نام پیامبر خدا و نام یکایک ائمه اطهار از حضرت على تا قائم آلمحمد صلوات اللَّه علیهم اجمعین همراه با نام پدر و مادر آنها آمده بود.
حضرت امام باقر علیهالسلام آنگاه فرمودند: یا جابر! مىتوانى آن را براى من عرضه کنى؟ جابر لوح را آماده کرد و در مقابل خود گذاشت و حضرت امام باقر علیهالسلام بدون توجه به آن لوح، آنچه را در آنجا آمده بود از حفظ قرائت کرد.
جابر مىگوید: من دقیقا به لوح خود نگاه مىکردم، آنچه حضرت مىخواند حتى یک حرف با لوحى که در نزد من بود اختلاف نداشت. (قابل توجه است که این «لوح» صحیفهاى بود مانند صحیفههاى دیگر که در ایام رسالت پیامبر به دخترش فاطمه رسیده بود.) (فرائد سمطین، ج 2، ص 136 تا 141، ش 432 تا 435)
مطالب نهفته در مصحف چیست؟
مصحف فاطمه علیهاالسلام شامل: اخبار و اطلاعاتى در آیندهى جهان تا روز قیامت، سرنوشت فرزندان و ذرارى آن حضرت، ستمگرى و انواع جنایات خلفاى جور و
پادشاهان بىداد و از این قبیل علوم و اخبار مىباشد، این کتاب که از نظر حجم سه برابر قرآن است، ولى چیزى دربارهى قرآن و یا احکام و حلال و حرام ندارد، بلکه آیندهى تاریخ را تا روز رستاخیز ترسیم کرده است، که اینک چند حدیث در این زمینه نقل مىکنیم:
ابوبصیر از امام صادق علیهالسلام در مورد مصحف فاطمه علیهاالسلام سوال نمود،آن حضرت در جواب او فرمودند:
مصحف فیه مثل قرآنکم هذا ثلاث مرات واللَّه ما فیه من قرآنکم حرف واحد. (اصول کافى، ج 1، ص 239، ج 1- بصائر، ص 152، ح 3. )
مصحف فاطمه علیهاالسلام سه برابر این قرآن موجود است، ولکن در یک حرف نیز مشابهت ندارند.
شبیه این حدیث را از امام کاظم علیهالسلام داریم که مىفرمایند: مصحف فاطمه در نزد من است، ولى چیزى از احکام قرآن در آن نیست. (بصائر، ص 154، ح 8: عندى مصحف فاطمه لیس فیه شى من القرآن. )
و از حماد بن عثمان آمده است که روزى امام صادق علیهالسلام فرمودند: در سنهى یکصد و بیست و هشت زنادقه، خروج مىکنند و این جریان را از مصحف فاطمه علیهاالسلام نقل مىکنم. حماد پرسید: مصحف فاطمه علیهاالسلام چیست؟
حضرت فرمودند:
... لیس فیه شى من الحلال و الحرام ولکن فیه علم مایکون؛ (کافى، ج 1، ص 240، ح 2- بحارالانوار، ج 26، ص 44، ح 77- بصائر، ص 157، ح 18. )
در مصحف فاطمه علیهاالسلام چیزى از حلال و حرام نیست، ولى حوادث و اتفاقات روزگار در آن آمده است.
و در حدیث دیگرى همین امام بزرگوار از علوم غیبى و آنچه خداوند در اختیارشان گذاشته خبر مىکند و از کتابهاى آسمانى که مخصوص ائمه است ذکرى به میان مىآورد، آنگاه در مورد مصحف فاطمه چنین مىگویند:
و اما مصحف فاطمه علیهاالسلام ففیه ما یکون من حادث و اسماء من یملک الى ان تقوم الساعه. (بحارالانوار، ج 26، ص 18، ح 1. )
مصحف فاطمه علیهاالسلام کتابى است که تمام حوادث و اخبار غیبى و جریاناتى را که پادشاهان تا روز قیامت انجام مىدهند آمده است.
و بالاخره ابوعبیده مىگوید: برخى از اصحاب شیعه از امام صادق علیهالسلام در مورد کتابهاى: جامعه، جفر و مصحف فاطمه پرسیدند، حضرت فرمودند: مصحف فاطمه علیهاالسلام این است که ملکى پیوسته در حضور فاطمه علیهاالسلام بود و او را در عزاى پدر تسلى مىداد. و از آیندهى جهان و سرنوشت فرزندانش خبر مىکرد، این کتاب را مصحف فاطمه گویند. (کافى، ج 1، ص 241، ح 5- بصائر، ص 154، ح 6: و یخبرها عن ابیها و مکانه و یخبرها بما یکون بعدها فى ذریتها و کان على یکتب ذلک فهذا مصحف فاطمه.)
از مجموع این احادیث نتیجه مىگیریم که مصحف فاطمه علیهاالسلام کتابى است که از جانب خدا به وسیلهى ملک و پیک وحى به فاطمه علیهاالسلام القاء شده و امیرالمؤمنین علیهالسلام آن را نوشته و محتوایش در مورد اخبار غیبى و سرنوشت فرزندان فاطمه و اتفاقاتى است که پادشاهان و امرا در دنیا انجام مىدهند و در این کتاب مسائل احکامى و حرام و حلال نیامده و این کتاب چنان پرحجم است که سه برابر قرآن مجید مىباشد.
مصحف فاطمه کی نازل شده است؟
از سخنان اهلبیت عصمت و طهارت استفاده مىشود که مصحف فاطمه بعد از رحلت رسول خدا که فاطمهى زهرا علیهاالسلام به شدت محزون بود، (در طول هفتاد و پنج روز مدت زندگى آن حضرت بعد از پدرش)، نازل شده است.
حضرت امام صادق علیهالسلام در این باره مىفرمایند:
ان فاطمه علیهاالسلام مکثت بعد رسولاللَّه صلى اللَّه علیه و آله خمسه و سبعین یوما و کان دخلها حزن شدید على ابیها و کان یاتیها جبرئیل فیحسن عزاها على ابیها و یطیب نفسها و یخبرها عن ابیها و مکانه و یخبرها بما یکون بعدها فى ذریتها و کان على علیهالسلام یکتب ذلک فهذا مصحف فاطمه.( بحارالانوار، ج 26، ص 41، ح 72- کافى، ج 1، ص 241، ح 5 و ص 458، ح 1- بصائر، ص 153 ح 6- عوالم، ج 11، ص 188. )
به یقین فاطمه علیهاالسلام بعد از پدرش تنها هفتاد و پنج روز در این جهان زندگى کرد و در طول آن مدت غمها و غصههاى زیادى را تحمل نمود.
جبرئیل در آن ایام به طور مرتب به حضور فاطمه علیهاالسلام نازل مىشد و او را در عزاى پدر تسلیت مىگفت و از مقام و جایگاهش در آن سوى جهان با خبر مىساخت و همچنین از اوضاع آیندهى دنیا و سرنوشت بچههایش آگاه مىنمود و على علیهالسلام آنها را مىنوشت و همهى اینها مصحف فاطمه علیهاالسلام را تشکیل مىداد.
و در یک حدیث دیگرى امام صادق علیهالسلام مىفرمایند:
مصحف فاطمه ما فیه شىء من کتاب اللَّه و انما هو شىء القى علیها بعد موت ابیها. (بصائرالدرجات، ص 159، ح 27. )
در مصحف فاطمه چیزى از آیات قرآن نیست، بلکه آن مصحفى است که بعد از فوت پدرش به او داده شده است.
و بالاخره در حدیث سومى از امام جعفر صادق مىخوانیم:
ان اللَّه تعالى لما قبض نبیه صلى اللَّه علیه و آله دخل على فاطمه علیهاالسلام من وفاته من الحزن ما لایعلمه الا اللَّه عز و جل فارسل الیه ملکا یسلى غمها و بحدثها فشکت ذلک الى امیرالمؤمنین علیهالسلام فقال علیهالسلام: اذا احسست بذلک و سمعت الصوت قولى لى فاعلمته بذلک فجعل امیرالمؤمنین یکتب کلما سمع حتى اثبت من ذلک مصحفا... (اصول کافى، ج 1، ص 240، ح 2- بحار، ج 26، ص 44، ح 77 و ج 43، ص 80، ح 68- بصائر ص 157، ح 18.)
خداوند چون رسول خدا را قبض روح کرد، فاطمهى زهرا از این جهت به شدت محزون گشت که جز خدا کسى از درد دل او خبر نداشت.لذا ملکى را به سوى او فرستاد، تا وى را تسلیت گفته و با او گفتگو کند.
فاطمه علیهاالسلام این موضوع را به اطلاع على علیهالسلام رسانید، آن حضرتفرمود: هرگاه چنین احساس کردى مرا با خبر کن. بدین صورت فاطمه على علیهالسلام را از آمدن ملک با خبر مىساخت، و على علیهالسلام گفتگوها را مىنوشت. از این طریق مصحف فاطمه به وجود آمد. از این احادیث استفاده مىکنیم که مصحف فاطمه در طول هفتاد و پنج روز زندگى مصیبتبار فاطمه بعد از رحلت پدر بزرگوارش به تدریج نازل شده و امیرالمؤمنین آن را نوشته و به نام مصحف فاطمه علیهاالسلام نامگذارى گردیده است.
در مجموع، از مطالب استفاده مىکنیم که مصحف فاطمه از جانب خدا توسط پیک وحى (جناب جبرئیل) به فاطمه علیهاالسلام القاء شده و اوضاع آینده جهان و اخبار غیبى در مورد سرنوشت فرزندان فاطمه علیهاالسلام و جنایات خلفا و پادشاهان ستمگر و سایر مسائل غیر فقهى در آن به ثبت رسیده و آن کتاب جزو ودایع امامت، هماکنون در محضر امام زمان- عجل اللَّه تعالى فرجه- مىباشد.